Η έλλειψη επαγγελματιών οδηγών στην Βρετανία και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι γεγονός. Πόσο σοβαρή είναι η έλλειψη αυτή, το δείχνει η έκκληση που απευθύνει ο γερμανικός Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μεταφορών, για να καλυφθούν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας στον κλάδο. Δηλώνει ότι χρειάζονται ακόμη 60.000 έως 80.000 οδηγοί, για να καλυφθούν οι ανάγκες μεταφοράς αγαθών και προϊόντων. Σε μελέτη της η Διεθνής Ένωση Οδικών Μεταφορών (IRU), εκτιμά ότι μέχρι το 2027 η Γερμανία θα χρειαστεί 185.000 νέους οδηγούς φορτηγών.
Προς το παρόν, τα ράφια με τα βασικά αγαθά στα βρετανικά σουπερμάρκετ είναι άδεια, ενώ πιστεύεται ότι είναι θέμα χρόνου να αντιμετωπίσει το ίδιο πρόβλημα και η υπόλοιπη δυτική Ευρώπη.
Η ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΕΞΕΤΑΖΕΙ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ
Στην Βρετανία η βιομηχανία τροφίμων προειδοποιεί ότι οι εφοδιαστικές αλυσίδες μπορεί να καταρρεύσουν ενόψει των Χριστουγέννων, εξαιτίας της έλλειψης φορτηγών.
Η ακραία περίπτωση της Βρετανίας οφείλεται και στο γεγονός ότι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να κυκλοφορούν στη χώρα χωρίς διατυπώσεις, αναζητώντας δουλειά. Απαιτούνται χρονοβόρες και δαπανηρές διαδικασίες για την έκδοση βίζας. Η Βρετανία επεξεργάζεται μια σειρά εναλλακτικών επιλογών, για να αντιμετωπίσει την έλλειψη οδηγών φορτηγών, μεταξύ των οποίων η προσέλκυση στην αγορά πρώην εργαζομένων.
Ο Πολ Σκάλι, υφυπουργός Επιχειρήσεων, δήλωσε ότι η προσφορά βίζας σε οδηγούς από το εξωτερικό δεν θα λύσει το πρόβλημα, καθώς οι ελλείψεις αρχίζουν και γίνονται αισθητές σε όλη την Ευρώπη και η κυβέρνηση εξετάζει λύσεις επικεντρωμένες στην εγχώρια αγορά. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στη χώρα που έχουν άδειες για μεγάλα φορτηγά, πλήρεις ή μερικές, που δεν εργάζονται αυτή τη στιγμή. «Πώς μπορούμε να τους ενθαρρύνουμε να επιστρέψουν, για να μπουν περισσότεροι άνθρωποι στο σύστημα, κάτι που έχει καθυστερήσει λόγω της πανδημίας;», δήλωσε.
Ο κλάδος μεταφορέων είπε ότι χρειάζεται ακόμα 90.000 οδηγούς για να καλύψουν τη ζήτηση, καθώς οι Ευρωπαίοι οδηγοί είναι δυσκολότερο πλέον να εργαστούν στη Βρετανία λόγω του Brexit, ενώ η πανδημία δεν επέτρεψε σε νέους εργαζόμενους να αποκτήσουν την απαραίτητη πιστοποίηση.
Η Εθνική Ένωση Αγροτών έχει επίσης αποστείλει επιστολή στον πρωθυπουργό ζητώντας του επειγόντως να εισαγάγει ένα νέο σύστημα βίζας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι καταστροφικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. «Οι εικόνες από άδεια ράφια σουπερμάρκετ τείνουν να γίνουν ο κανόνας, καθώς εντείνονται οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού», ανέφερε η ένωση στην επιστολή της. «Καθώς προχωράμε προς τα Χριστούγεννα, υπάρχει ο κίνδυνος πληθωρισμού στα τρόφιμα, που επηρεάζει άμεσα τις φτωχότερες οικογένειες».
ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΟΔΗΓΩΝ
Ακόμη κι αν η Βρετανία παρέμενε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και τα σύνορα ήταν ελεύθερα, δεν θα ήταν εύκολο να καλυφθούν όλες οι θέσεις εργασίας, καθώς έλλειψη οδηγών υπάρχει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Μιλώντας στην εφημερίδα Die Welt ο Μάρκους Ρίτερς, ειδικός σε θέματα μεταφορών, επισήμανε έναν από τους λόγους για τη σημερινή έλλειψη: «Στη διάρκεια της πανδημίας πολλοί οδηγοί δεν θέλησαν να ενταχθούν σε προγράμματα αναστολής ή σε καθεστώς ευέλικτης εργασίας και προτίμησαν να αλλάξουν επάγγελμα».
Οι χαμηλές αποδοχές είναι ένας ακόμη λόγος που το επάγγελμα δεν προσελκύει νέους ανθρώπους. Ο μηνιαίος μισθός για έναν νέο οδηγό είναι κατά μέσο όρο 2.500 ευρώ μεικτά. Σε αυτό το ποσό προστίθεται και η αποζημίωσή του για φαγητό, η οποία συνήθως πληρώνεται ξεχωριστά και δεν φορολογείται. Και πάλι όμως η αμοιβή θεωρείται χαμηλή, όταν μάλιστα περιλαμβάνει εργασία τα Σαββατοκύριακα. Πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (εδώ) σχετικά με την κόπωση των οδηγών, που πραγματοποιήθηκε με βάση μια έρευνα σε περισσότερους από 2.800 επαγγελματίες οδηγούς από όλη την Ευρώπη, έδειξε ότι ο οδικός τομέας επηρεάζεται από την κόπωση των οδηγών, λόγω κακών συνθηκών εργασίας και μη συμμόρφωσης με τους κανόνες της ΕΕ. 66% των ερωτηθέντων οδηγών λεωφορείων και πούλμαν και 60% των ερωτηθέντων οδηγών φορτηγών ανέφεραν ότι έπρεπε να οδηγούν ενώ ήταν κουρασμένοι σε τακτική βάση. Επιπλέον, η μακροχρόνια απουσία του οδηγού από τη βάση του, πολλές φορές δυσχεραίνει την ομαλή οικογενειακή ζωή.
Σαν να μην φτάνουν όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια, καθώς εντείνεται η συζήτηση για την προστασία του περιβάλλοντος και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, έχει προστεθεί ένας ακόμη επιβαρυντικός παράγοντας: η κοινή γνώμη αντιμετωπίζει τα φορτηγά περισσότερο ως επικίνδυνους ρυπαντές, παρά ως πολύτιμους συμμάχους για την τροφοδοσία της αγοράς.
«Αυτή η κακή εικόνα προβληματίζει τους οδηγούς. Χρειαζόμαστε μια νέα, διαφορετική αντίληψη για το επάγγελμά μας», υποστηρίζει o εκπρόσωπος του γερμανικού Συνδέσμου Επιχειρήσεων Μεταφορών, Ντιρκ Ένγκελχαρντ.
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΝΕΩΝ, ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΣΤΙΣ ΟΔΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
Η Διεθνής Ένωση Οδικών Μεταφορών (IRU) κάλεσε τον τομέα των οδικών μεταφορών, τους πολιτικούς και τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να εξετάσουν πώς θα ενθαρρύνουν την νόμιμη διαμονή των μεταναστών, για να εργαστούν ως επαγγελματίες οδηγοί.
Στη συζήτηση που έγινε την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, η Karima Delli, πρόεδρος της Επιτροπής TRAN (Μεταφορές και Τουρισμός) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εξέφρασε την υποστήριξή της για την πρωτοβουλία να προσεγγιστούν μετανάστες. Τη χαρακτήρισε έγκαιρη και πρακτική λύση, που θα βοηθήσει επίσης την ένταξη των μεταναστών. Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Magdalena Jagiello, παρουσίασε το σχέδιο δράσης της Ε.Ε. και παρείχε πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες ευκαιρίες χρηματοδότησης. Η Isabelle Maitre της FNTR και η Caroline Blom-De Ruiter της TLN έδωσαν παραδείγματα επιτυχούς ενσωμάτωσης και πρόσληψης οδηγών. Εταιρείες όπως οι Transports Main Forte στη Γαλλία και η Bentvelzen στην Ολλανδία έχουν επιτύχει καλά αποτελέσματα.
Υπάρχουν ωστόσο προβλήματα. Τα παραδείγματα από τη Γαλλία και την Ολλανδία, αλλά και από άλλα μέλη της IRU, που ήταν παρόντα στην εκδήλωση, έδειξαν την ύπαρξη σημαντικών εμποδίων. Αυτά περιλαμβάνουν την αναγνώριση των αδειών που έχουν ληφθεί σε τρίτες χώρες, το υψηλό κόστος εισόδου στο επάγγελμα, τη γλώσσα, τα θρησκευτικά ζητήματα, τα πολιτιστικά εμπόδια, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, το νομικό καθεστώς των μεταναστών, τη μακρά διαδικασία προσόντων και την έλλειψη ενδιάμεσης εργασίας πριν από την απόκτηση της άδειας οδήγησης.
Παρά τις δυσκολίες αυτές, η IRU ελπίζει ότι θα βρεθούν λύσεις: «Το μήνυμά μας προς τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων πολιτικής σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο είναι έντονο και σαφές: βοηθήστε τη βιομηχανία να βρει τους οδηγούς που χρειάζεται και βοηθήστε την κοινωνία να ενσωματώσει νόμιμους μετανάστες. Εκατομμύρια εταιρείες οδικών μεταφορών στην ΕΕ χρειάζονται οδηγούς και είναι πρόθυμες να βοηθήσουν».
ΣΕΟΦΑΕ: ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΝ ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΟΔΗΓΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα, όσον αφορά τους επαγγελματίες οδηγούς, σχετικά με την σοβαρή έλλειψη που παρατηρείται στην Ευρώπη; ρωτήσαμε τον πρόεδρο του Συνδικάτου Επαγγελματιών Οδηγών Φορτηγών (ΣΕΟΦΑΕ) κ. Άκη Δερμάτη.
Ποιες είναι οι αιτίες της έλλειψης οδηγών και στη χώρα μας;
Τι προτείνει το ΣΕΟΦΑΕ;
Άκης Δερμάτης: «Με την στενή έννοια του όρου έλλειψη οδηγών δεν υπάρχει στην ελληνική μεταφορά. Αυτό που υπάρχει είναι η απροθυμία των μισθωτών οδηγών με σχέση εξαρτημένης εργασίας να συνεχίσουν να εργάζονται στην ελληνική χερσαία εμπορευματική μεταφορά.
Πρώτον, γιατί οι εγχώριες μεταφορικές εταιρείες ζητούν οδηγούς μέχρι 40 ετών με προϋπηρεσία εργαζόμενου 60 ετών.Ένας άλλος λόγος είναι η απαίτηση των μεταφορικών εταιρειών, και λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού, ο οδηγός να παραμένει στην εργασία του 15 με 18 ώρες. Επί 7 ημέρες την εβδομάδα. Και να είναι και φορτοεκφορτωτής των εμπορευμάτων στις αποθήκες.
Τρίτος λόγος, για κάθε υλική ζημιά που γίνεται στην μεταφορά σε εμπορεύματα ή επί του φορτηγού, οι μεταφορικές θεωρούν ότι υπεύθυνος είναι ο οδηγός και ζητούν αποζημίωση,παρακρατώντας χρήματα από τον μισθό του οδηγού.
Τέταρτος λόγος είναι η παρέμβαση στην λειτουργία μηχανισμών που παραποιούν τα ηλεκτρονικά συστήματα του φορτηγού (ηλεκτρονική κάρτα, αναλογική κάρτα κ.λπ.), για να μην ελέγχονται οι ώρες οδήγησης, ανάπαυσης και ρεπό. Το απαιτούν από τον οδηγό οι μεταφορικές εταιρείες. Όλα αυτά λόγω του κακού και αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ τωνεταιρειών.
Τι προτείνουμε;
– Να μπουν κανόνες στην μεταφορά.
– Την επαναφορά Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, ελεύθερες διαπραγματεύσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων.
– Σωστές συνθήκες εργασίας, σωστές αμοιβές, σωστή επικόλληση ενσήμων στα ΒΑΕ.
– Εφαρμογή των ωραρίων εργασίας, το πενθήμερο ρεπό, όπως ορίζουν οι νόμοι.
– Ειδική ομάδα από την Τροχαία αποκλειστικά για τον έλεγχο των Φορτηγών Δημόσιας Χρήσης (ΦΔΧ), και των Φορτηγών Ιδιωτικής Χρήσης (ΦΙΧ), όπως υπάρχει στην υπόλοιπη Ευρώπη.
– Ενεργοποίηση των μεικτών κλιμακίων με συμμετοχή των σωματείων εργοδοτών και εργαζομένων.
– Τακτικούς ελέγχους από το ΣΕΠΕ – ΕΦΚΑ στις μεταφορικές επιχειρήσεις, για την τήρηση της νομοθεσίας, ώστε να σταματήσει ο κακός, αθέμιτος ανταγωνισμός, που δημιουργεί τα περισσότερα προβλήματα στην χερσαία εμπορευματική μεταφορά.
– Και τέλος, σωστά, νόμιμα και συντηρημένα αυτοκίνητα, διότι οι οδηγοί εάν δεν διαθέτουν ηρεμία, ξεκούραση, και συγκέντρωση, υπάρχει κίνδυνος να γίνουν ατυχήματα.
Χρειάζεται να συμπληρώσουμε επίσης ότι καλό είναι οι αναθεωρήσεις των διπλωμάτων για τις εξετάσεις να γίνονται μέσω ΕΦΚΑ για τους μισθωτούς επαγγελματίες, λόγω ακριβών παραβόλων και χαμηλών μισθών. Μια ακόμη σωστή ενέργεια είναι το σώμα τον Ενόπλων Δυνάμεων σε όλους τους κλάδους να επαναφέρει την έκδοση των επαγγελματικών διπλωμάτων σε όσους απολύονται και είχαν την ειδικότητα του οδηγού ανά κατηγορία ειδικότητας. Αυτό καταργήθηκε με πολιτική απόφαση, για να έχουν πελάτες οι σχολές οδηγών. Εννοείται ότι αυτοί οι οδηγοί έχουν την σχετική πείρα, για να εισέλθουν αμέσως στο επάγγελμα».
