Κείμενο: Κώστας Σκαρμαλιωράκης, Φωτογραφίες: ZF Friedrichshafen AG
Η… ροή ειδήσεων από της ZF Friedrichshafen AG, μιας εκ των κορυφαίων εταιριών που προμηθεύει την σύγχρονη αυτοκινητοβιομηχανία, είναι συνεχής, ανεξάντλητη και τις περισσότερες φορές άκρως ενδιαφέρουσα. Φυσικά, δεν υπάρχει έκθεση αυτοκινήτου και τεχνολογίας που αυτή η μάρκα να μην δίνει «βροντερό» παρόν παρουσιάζοντας καινοτόμα προϊόντα και τεχνολογίες που «φοριούνται» στα επιβατικά και επαγγελματικά οχήματα του άμεσου μέλλοντος.
Στην έκθεση ΙΑΑ του 2016 στο Ανόβερο, η ZF μας έδειξε πως βλέπει το φορτηγό του «αύριο» και ποιες λύσεις πρέπει να ενσωματώνει ώστε να απαντά πειστικά στις προκλήσεις τις εποχής αλλά και σε ένα όραμα της μάρκας («Vision Zero» το ονομάζει) για μεταφορές χωρίς ατυχήματα. Το ZF Innovation Truck 2016 λοιπόν, εν ολίγοις, διαθέτει σύστημα αυτόνομης οδήγησης, με δυνατότητα ελέγχου του τιμονιού κατά την διάρκεια ελιγμών αποφυγής, διατηρεί μια ασφαλή απόσταση από το προπορευόμενο όχημα στους αυτοκινητόδρομους και ολοκληρώνει εντελώς μόνο του τα τελευταία μέτρα μέχρι την αποβάθρα φόρτωσης.
Στις μεγάλες τάσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας συγκαταλέγονται ο αυτοματισμός, η δικτύωση, η ασφάλεια και η ηλεκτροκίνηση, που δείχνουν ικανές να αλλάξουν τον κόσμο της κινητικότητας, με αντίκτυπο σχεδόν σε κάθε επιχειρηματικό κλάδο. Η ZF με κατευθυντήρια αρχή το τρίπτυχο Δες-Σκέψου-Πράξε (See-Think-Act) δηλώνει έτοιμη να βοηθήσει ενεργά σε αυτή την μετάβαση και στην διαμόρφωση της νέας κατάστασης. Για αυτό το λόγο εξελίσσει ευφυή συστήματα που αφενός αντικατοπτρίζουν τις τάσεις της αυτοκινητοβιομηχανίας και αφετέρου έχουν στόχο να προσδώσουν μια πραγματικά προστιθέμενη αξία σε πρακτικές εφαρμογές.
Το ZF Innovation Truck 2016 συγκεντρώνει τα πιο πάνω χαρακτηριστικά καθώς διαθέτει τεχνολογικά χαρακτηριστικά που του επιτρέπουν να «αντιλαμβάνεται» το περιβάλλον γύρω του σε τρεις διαστάσεις. Η εντατική προσπάθεια των ανθρώπων της ZF για ένα μέλλον χωρίς ατυχήματα έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη των συστημάτων «Evasive Maneuver Assist» (EMA) και «Highway Driving Assist» (HDA), τα οποία και θα αναλύσουμε παρακάτω. Το φορτηγό του «αύριο» όπως το παρουσίασε η ZF στην ΙΑΑ, είναι ουσιαστικά το πρώτο που ενσωματώνει συστήματα, δοκιμασμένα με επιτυχία στα επιβατικά οχήματα.
«Evasive Maneuver Assist» (EMA)
Το EMA αναλαμβάνει δράση όταν ο οδηγός αποτύχει να αντιληφθεί (εγκαίρως ή καθόλου) ένα εμπόδιο στον δρόμο ή την απότομη επιβράδυνση των αυτοκινήτων που προπορεύονται. Παίρνει τον απόλυτο έλεγχο του ηλεκτροϋδραυλικού τιμονιού Reax της ZF και ανιχνεύει εάν το AEBS ή ο οδηγός φρενάρουν επαρκώς ώστε το φορτηγό να σταματήσει πριν χτυπήσει στο εμπόδιο. Εάν η πέδηση είναι ανεπαρκής ώστε να αποφευχθεί η πρόσκρουση, το σύστημα EMA οδηγεί -μέσω του συστήματος διεύθυνσης- το φορτηγό με το τρέιλερ σε διπλανή ασφαλή λωρίδα κυκλοφορίας. Η καινοτόμος αυτή λειτουργία, εάν «διαγνώσει» ότι δεν είναι δυνατόν το φορτηγό να σταματήσει πριν το εμπόδιο, θα αλλάξει κατεύθυνση στο όχημα, χωρίς πια την χρήση φρένων ώστε να σταθεροποιήσει το όχημα ανεξαρτήτως ταχύτητας κίνησης. Στην ουσία το EMA μπορεί να πραγματοποιήσει σωστά τον ελιγμό και να εξαλείψει τις πιθανότητες οπίσθιων συγκρούσεων. Οι άνθρωποι της ZF υποστηρίζουν δικαίως ότι από την μία δεν είναι σίγουρο πως ο οδηγός μπορεί την κρίσιμη στιγμή όσο αποφασιστικά πρέπει το τιμόνι και από την άλλη ενδέχεται να το κάνει τόσο απότομα που να οδηγήσει σε ανατροπή του φορτηγού.
Το σύστημα ΕΜΑ συνδυάζει κορυφαίες τεχνολογίες τόσο της ZF όσο και τις WABCO συμπεριλαμβανομένων του ηλεκτροϋδραυλικού συστήματος διεύθυνσης ZF Reax, του ηλεκτρονικού συστήματος πέδησης (EBS) της WABCO, του συστήματος πέδησης έκτακτης ανάγκης, του ηλεκτρονικού ελέγχου της ευστάθειας (ESC). Όλη η διαδικασία της λειτουργίας συμβαίνει σε στάδια. Στο 1ο στάδιο το σύστημα ΕΜΑ προειδοποιεί τον οδηγό ηχητικά και οπτικά στην οθόνη. Στο 2ο στάδιο οι επισημάνσεις εντείνονται ενώ εφαρμόζεται μέτρια επιβράδυνση. Στο 3ο στάδιο εφαρμόζεται πέδηση έκτακτης ανάγκης μέχρι την ακινητοποίηση του φορτηγού. Κάθε απότομο στρίψιμο του τιμονιού κατά το στάδιο 1 από πλευράς του οδηγού εκλαμβάνεται ως εντολή ενεργοποίησης του ΕΜΑ, το λογισμικό του οποίου υπολογίζει συνεχώς την βέλτιστη διαδρομή διαφυγής προσαρμόζοντας αναλόγως τη γωνία του τιμονιού. Αλγόριθμοι παρακολουθούν συνεχώς και συγκρίνουν την υπολογισμένη και την πραγματική τροχιά του οχήματος. Φυσικά ο οδηγός μπορεί να παρακάμψει το σύστημα ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια της αυτόνομης λειτουργίας παίρνοντας τον έλεγχο του τιμονιού, φρενάροντας ή επιταχύνοντας.
«Highway Driving Assist» (HDA)
Καινοτομία της ZF για την αποτροπή ατυχημάτων που προκαλούνται από την έλλειψη/απόσπαση της προσοχής του οδηγού ή στο φαινόμενο του μικρούπνου. Το σύστημα προειδοποιεί τον οδηγό ότι το φορτηγό κινείται ακούσια εκτός της λωρίδας κυκλοφορίας ενώ την ίδια στιγμή ενεργοποιεί διαδικασία για να το κρατήσει στην πορεία του. Ταυτόχρονα φροντίζει να διατηρεί μια ασφαλή απόσταση από το προπορευόμενο όχημα ανεξαρτήτως ταχύτητας και συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας ακινητοποίησης και επανεκκίνησης.
Το σύστημα HDA συνδυάζει τη χρήση αισθητήρων και μιας κάμερας που βρίσκεται τοποθετημένη στο παρμπρίζ παρακολουθώντας με ακρίβεια τις οδικές σημάνσεις, τις οποίες «αναπληρώνει» εικονικά σε περίπτωση που λείπουν από την μια πλευρά της λωρίδας.
Στην ZF υπολογίζουν ότι το HDA θα είναι έτοιμο για την μαζική παραγωγή σε περίπου δύο χρόνια.
Για ασφαλείς μανούβρες
Το ZF Innovation Truck 2016 ενσωματώνει ακόμα μια πολύ ενδιαφέρουσα λειτουργία με την ονομασία «SafeRange» που βελτιστοποιεί τις διαδικασίες σε αποθήκες και σε κόμβους μεταφορών. Το σύστημα βασίζεται σε δεδομένα εικόνας που συλλέγονται από κάμερες προκειμένου να επιτρέπει στο όχημα να πραγματοποιεί αυτόματα ελιγμούς προσέγγισης στην αποβάθρα φόρτωσης / εκφόρτωσης. Στόχος είναι μέσω της αυτοματοποίησης και της δικτύωσης να υποστηριχθεί αποτελεσματικά και με ασφάλεια ο τομέας των logistics και η ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά υπηρεσιών μεταφοράς δεμάτων. Οι αυξημένες αποστολές απαιτούν λύσεις προκειμένου να καταστεί η συνολική εφοδιαστική αλυσίδα πιο αποδοτική.
Πιθανές συγκρούσεις κατά τους ελιγμούς μπορεί να οδηγήσουν σε δαπανηρές ζημιές στο φορτηγό, σε διακοπή των εργασιών και καθυστερήσεις στα δρομολόγια. Η αυτόνομη λειτουργία ελιγμών «SafeRange» της ZF επιτρέπει ασφαλείς κινήσεις του φορτηγού, χωρίς την παρουσία οδηγού και με έλεγχο του οχήματος εξ αποστάσεως μέσω τάμπλετ. Ένας υπολογιστής, εγκατεστημένος στο αμαξοστάσιο παίρνει εικόνα από σταθερές κάμερες που βρίσκονται στην αποβάθρα φόρτωσης, υπολογίζει την τροχιά του φορτηγού και στέλνει δεδομένα μέσω wifi και τηλεματικής της ZF στο φορτηγό. Το σύστημα αυτόνομης οδήγησης του φορτηγού αναλαμβάνει αν ενεργοποιήσει τις απαραίτητες λειτουργίες ώστε να φορτηγό να πραγματοποιήσει τις απαραίτητες μανούβρες. Αν οι κάμερες στην αποβάθρα δεν μπορούν να εντοπίσουν τη θέση του φορτηγού τότε γίνεται χρήση δεδομένων GPS ενώ αν ανιχνευτεί πεζός η λειτουργία ελιγμών διακόπτεται αυτόματα ανεξάρτητα από τις εντολές που δίνονται μέσω τάμπλετ.
