Τα σημαντικά πλεονεκτήματα, τις απεριόριστες δυνατότητες αλλά και τις ευκαιρίες που προσφέρει η χρήση του Φυσικού Αερίου ως εναλλακτικού καυσίμου στα βαρέα οχήματα – και όχι μόνο – μας αποκάλυψε ο Στέφανος Οικονομίδης, Αναπληρωτής Διευθυντής Δραστηριοτήτων Στρατηγικής και Εταιρικής Ανάπτυξης της ΔΕΠΑ. Το συμπέρασμα που εύκολα προκύπτει είναι ότι το Φυσικό Αέριο (CNG) δεν είναι ένα ακόμα εναλλακτικό καύσιμο, αλλά το καύσιμο του μέλλοντος. Ακόμα, όμως, και για όσους αρνούνται να αποχωριστούν τα πλεονεκτήματα του… παρόντος, το Φυσικό Αέριο μπορεί μέσω κιτ μετατροπής να προσφέρει σημαντική εξοικονόμηση πόρων χωρίς, όμως, την παραμικρή έκπτωση στις επιδόσεις και την αξιοπιστία ενός ντηζελοκινητήρα. Με άλλα λόγια το καλύτερο καύσιμο, συναντά τον ιδανικό κινητήρα.
Οι στόχοι
Οι στρατηγικοί στόχοι της ΔΕΠΑ είναι δύο: η δημιουργία δικτύου πρατηρίων φυσικού αερίου και στόλων οχημάτων. Με δεδομένη την εμπειρία που υπάρχει στην Ευρώπη αποφασίσαμε να κάνουμε και τα δύο. Ξεκινώντας από τα πρατήρια μεν, εκτιμήσαμε ότι ταυτόχρονα πρέπει να δημιουργήσουμε ισχυρούς στόλους οχημάτων.
Ενώ αρχικά η στόχευσή μας αφορούσε οχήματα city logistics και ταξί, στην πορεία διαπιστώσαμε ότι εκεί που η μετατροπή σε φυσικό αέριο πραγματικά αξίζει, είναι στο κομμάτι των βαρέων οχημάτων diesel, όπως τράκτορες που κάνουν ταξίδια στην Εθνική Οδό με σταθερή ταχύτητα. Σε αυτά ακριβώς τα οχήματα επιτυγχάνεις τη μέγιστη οικονομία.
Το δίκτυο
Μέχρι αυτή τη στιγμή έχουμε 10 πρατήρια σε λειτουργία: δύο στη Θεσσαλονίκη, από ένα σε Λάρισα, Βόλο, Λαμία και άλλε πέντε στην Αθήνα. Στις επόμενες ημέρες θα λειτουργήσει ακόμα ένα στο Κορωπί, στη Λεωφόρο Μαρκοπούλου και ξεκινάμε κατασκευή ακόμα τριών πρατηρίων στην Αθήνα και ενός στη Θεσσαλονίκη. Σύντομα στο «χάρτη» θα μπει και η Χαλκίδα.
Επίσης έχουμε υπογράψει ένα καινοτόμο project για την κατασκευή ενός πρατηρίου φυσικού αερίου εντός του χώρου των Αστικών ΚΤΕΛ του νομού Ιωαννίνων. Εκεί θα κινηθούμε με τη λογική της μεταφοράς φυσικού αερίου και όχι με τη σύνδεσης μέσω δικτύου, όπως ισχύει με τα άλλα πρατήρια. Θα λειτουργήσει ως δημόσιο πρατήριο, καθώς τα Ιωάννινα είναι κομβικό σημείο για τους Ευρωπαίους επισκέπτες που εισέρχονται στην Ελλάδα είτε οδικώς, είτε ακτοπλοϊκώς μέσω Ιταλίας. Το πλάνο μας βέβαια συνεχώς εξελίσσεται. Πρώτος στόχος είναι η πύκνωση του δικτύου στην Αθήνα, η κάλυψη της Στερεάς Ελλάδας έως και την Κόρινθο, και του Βόρειου οδικού άξονα έως την Αλεξανδρούπολη. Στη συνέχεια σειρά έχει η Πάτρα, στην οποία δεν φτάνει το δίκτυο, οπότε η λύση που θα εφαρμοστεί θα είναι αντίστοιχη με αυτή των Ιωαννίνων.
Η νομοθεσία
Το ζητούμενο είναι πως κάνεις τα πρώτα βήματα, όταν στα χέρια σου έχεις ένα «νέο» για την ελληνική αγορά καύσιμο, το οποίο μάλιστα πολλοί συγχέουν με το υγραέριο. Έτσι δημιουργήσαμε εκ του μηδενός τη νομοθεσία για τα πρατήρια και στη συνέχεια τη νομοθεσία για τις μετατροπές των οχημάτων, μικρών και βαρέων οχημάτων.
Τελικά τον περασμένο Δεκέμβριο ψηφίστηκε το νομοθετικό πλαίσιο για τα εναλλακτικά καύσιμα και τη βελτίωση των υποδομών. Με βάση αυτό το νόμο θα υπάρξει νέα υπουργική απόφαση η οποία θα ρυθμίζει και τα θέματα των ιδιωτικών πρατηρίων φυσικού αερίου.
Η εξοικονόμηση
Στις μετατροπές ντηζελοκίνητων οχημάτων, έχεις μικτή καύση. Το diesel πραγματοποιεί την έναυση, δηλαδή στο ρελαντί ο κινητήρας χρησιμοποιεί μόνο diesel, και όταν ανεβαίνουν οι στροφές υπεισέρχεται στη διαδικασία καύσης το φυσικό αέριο. Πρακτικά, το πετρέλαιο παίζει το ρόλο του «μπουζί» για το φυσικό αέριο. Όταν πια το όχημα βρίσκεται σε ταχύτητα ταξιδίου, το CNG μετέχει σε ποσοστό 70%-75% στο μίγμα του καυσίμου. Αν υποθέσουμε ότι στο σύνολο της διαδρομής έχεις συμμετοχή diesel – φυσικού αερίου της τάξης του 50/50, η εξοικονόμηση κόστους είναι σίγουρα 20% ενώ μπορεί να φτάσει και το 25%. Το εκπληκτικό είναι ότι ειδικά όσον αφορά τη μετατροπή από βενζίνη, η εξοικονόμηση εκτοξεύεται στο 65%!
Για ένα όχημα που κάνει 130.000 και 150.000 χιλιόμετρα το χρόνο, η απόσβεση της μετατροπής επιτυγχάνεται μέσα στον χρόνο λόγω της εξοικονόμησης στο καύσιμο. Αν μάλιστα μιλάμε για εταιρείες που έχουν πολλά οχήματα, τότε πρακτικά με εξοικονόμηση 25% ανά όχημα, στη μετατροπή τεσσάρων οχημάτων η μία έρχεται «τζάμπα». Πρόκειται για κίνηση που αποτελεί την επιτομή αυτού που ονομάζουμε «οικονομία κλίμακος» καθώς το κόστος του πετρελαίου είναι το μεγαλύτερο κόστος για εταιρείες με μεγάλους στόλους.
Η απόδοση
Η καύση του CNG είναι σχεδόν πλήρης, γύρω στο 99%. Σαν αποτέλεσμα, μια πλήρης καύση δεν «μαυρίζει» με κατάλοιπα μέρη του κινητήρα, οπότε αραιώνουν και τα διαστήματα συντήρησης με ό,τι αυτό συνεπάγεται και πάλι σε θέμα κόστους. Μάλιστα στην περίπτωση της μετατροπής ντηζελοκινητήρων, η αέρια μορφή του φυσικού αερίου βοηθά στην καλύτερη διασπορά του diesel εντός του θαλάμου καύσης, οπότε από αυτό και μόνο αυτομάτως επιτυγχάνεται καλύτερη επίδοση του κινητήρα. Μάλιστα, αυτό επιτυγχάνεται χωρίς μείωση της ιπποδύναμη και της ροπής, η οποία αποτελεί και το μεγάλο ατού των ντηζελοκιντήρων. Πρακτικά έχεις τον καλύτερο κινητήρα, έναν ντιζελοκινητήρα, με το ιδανικό καύσιμο, το φυσικό αέριο.
Προγράμματα χρηματοδότησης
Πέρυσι βγάλαμε στους δρόμους 150 ταξί με CNG τα οποία έχουν πουληθεί σε διάφορες πόλεις, όχι μόνο στην Αθήνα. Επίσης, σε συνεργασία με την εταιρεία Optilog, η οποία δραστηριοποιείται στα logistics, απευθυνθήκαμε σε μεταφορικές εταιρείες, αυτοκίνητα των οποίων μετατρέψαμε χωρίς κόστος. Θέλαμε με τον τρόπο αυτό να τους «συστήσουμε» από πρώτο χέρι τα οφέλη που συνοδεύουν τη χρήση του φυσικού αερίου. Οι πρώτες μετατροπές αφορούν κυρίως βενζινοκίνητα οχήματα, city logistics, ενώ αυτές τις ημέρες ολοκληρώνονται οι μετατροπές των πρώτων βαρέων, diesel, οχημάτων.
Το feedback που έχουμε είναι εντυπωσιακό. Επαγγελματίες που μετέτρεψαν ένα όχημα, ζητούν τώρα την μετατροπή και άλλων. Για τον λόγο αυτό καταλήξαμε σε δύο προγράμματα χρηματοδότησης μετατροπών: υπάρχει το αρχικό, περιορισμένο πρόγραμμα με 100% χρηματοδότηση για όσους σπεύσουν να γίνουν πρώτοι «συνεργάτες» μας, και ένα άλλο ευρύτερο, με 800 ευρώ χρηματοδότηση.
Οι διαφορές με το LPG
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινίσουμε τις διαφορές με το υγραέριο, το οποίο είναι παραπροϊόν της διύλισης του πετρελαίου. Μάλιστα, το LPG στην Ελλάδα δεν έχει καν προδιαγραφές. Έτσι, αυτό που προορίζεται για τα αυτοκίνητα είναι το ίδιο με το LPG που χρησιμοποιείται στις μπουκάλες για τα… σουβλατζίδικα. Επιπλέον το υγραέριο είναι βαρύτερο του αέρα και σε περίπτωση διαρροής του δημιουργεί επικίνδυνους θύλακες. Χημικά το υγραέριο είναι μίγμα προπανίου και βουτανίου. Τέλος, λόγω της ύπαρξης σημαντικού ποσοστού ξένων σωμάτων, το υγραέριο δημιουργεί προβλήματα στην καύση.
Η ασφάλεια
Ένα ακόμη πλεονέκτημα το οποίο ελάχιστοι γνωρίζουν είναι το γεγονός ότι το CNG είναι το ασφαλέστερο καύσιμο όλων, ασφαλέστερο ακόμα και από το diesel, λόγω των χημικών του ιδιοτήτων. Έχει το 0,65 του βάρους του ατμοσφαιρικού αέρα, οπότε σε περίπτωση διαρροής απλά διαφεύγει στον αέρα και διαχέεται μακριά από το όχημα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι χρησιμοποιείται ως καύσιμο στα οχήματα της πυροσβεστικής στη Γερμανία.
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα
Όσον αφορά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και στον τομέα αυτό το φυσικό αέριο υπερέχει συντριπτικά. Για παράδειγμα, η καύση CNG παράγει 0 μικροσωματίδια, τα οποία αποτελούν κανόνα στην καύση του diesel. Δεν υπάρχει επίσης το πρόβλημα των πολύ επικίνδυνων για την ανθρώπινη υγεία κυκλικών υδρογονανθράκων, που παράγονται ως υποπροϊόντα της καύσης βενζίνης και diesel. Η παραγωγή σε διοξείδιο του θείου είναι επίσης μηδενική.
Τα ιδιωτικά πρατήρια
To θέμα των ιδιωτικών πρατηρίων μας ενδιαφέρει. Θα ήμασταν ανοιχτοί να συμμετάσχουμε σε ένα κοινό project, με εταιρεία η οποία διαθέτει 30-40 φορτηγά, για παράδειγμα, και θέλει να έχει το δικό της πρατήριο για τον ανεφοδιασμό τους. Στο ΚΤΕΛ Ιωαννίνων έχουμε να κάνουμε με αυτή ακριβώς την προσέγγιση. Μάλιστα, με το που δημοσιεύτηκε η υπογραφή της σύμβασης με τα ΚΤΕΛ Ιωαννίνων, εκδηλώθηκε ενδιαφέρον και από άλλα ΚΤΕΛ.
Πρόκειται για πρατήρια για τα οποία υπάρχει ενδιαφέρον από μεγάλες εταιρείες που διατηρούν μεγάλους στόλους οχημάτων. Αυτές οι εταιρείες διαθέτουν τώρα ιδιωτικά πρατήρια με diesel το οποίο αγοράζουν σε τιμές χοντρικής για να ανεφοδιάζουν τους στόλους τους.
Τα προβλήματα
Δυστυχώς τροχοπέδη στις προσπάθειές μας είναι η τεράστια γραφειοκρατία. Ο χρόνος για να πάρεις άδεια για ένα πρατήριο είναι τέτοιος που τινάζει κάθε προγραμματισμό στον αέρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το τελευταίο πρατήριό μας στο Κορωπί: ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο και δεν μπορούμε να το λειτουργήσουμε γιατί δεν μας έχει συνδέσει το ηλεκτρικό ρεύμα ο ΔΕΔΔΗΕ. Αν χρειάζεσαι πέντε μήνες μόνο για την ηλεκτροδότηση, τότε ουσιαστικά τίθεσαι εκτός χρονοδιαγραμμάτων.
Από την άλλη υπάρχει η άγνοια και ο φόβος που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία για κάθε τι καινούριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπήρξαν επαγγελματίες στους οποίους χαρίσαμε το κιτ μετατροπής και αρνήθηκαν να μετατρέψουν τα οχήματά τους, υπό τον φόβο ότι το CNG μπορεί να τους τα «χαλάσει».
