Κείμενο: Κώστας Σκαρμαλιωράκης, Φωτογραφίες: Scania Group
Η λέξη «αποδοτικότητα» έχει γίνει… καραμέλα από τους κατασκευαστές φορτηγών και έχει έρθει να τοποθετηθεί στο επίκεντρο της προσοχής τους, των προσπαθειών τους και της επικοινωνίας με τους πελάτες τους μέσω του Marketing. Από το 2010 έως και το 2015 είχαμε συνηθίσει να ακούμε αναφορές γύρω από την επίτευξη των στόχων στις νέες προδιαγραφές ρύπων Euro 6 καθώς και για μείωση της κατανάλωσης καυσίμου σε νέα επίπεδα – ρεκόρ. Τώρα που η σχετική τεχνολογία έχει φτάσει στα όριά της οι κατασκευαστές αντιμετωπίζουν το φορτηγό με μια περισσότερο ολιστική προσέγγιση προσπαθώντας να βελτιώσουν κομμάτι-κομμάτι κάθε τομέα που επηρεάζει την οδική μεταφορά. Από το πότε πρέπει να αλλάξει ταχύτητα το φορτηγό στην ανηφόρα (μέσω του ειδικού προγράμματος οδήγησης), μέχρι πόσους τόνους CO2 θα γλιτώναμε εάν τα φορτηγά ήταν μακρύτερα και βαρύτερα.
Γίνεται κατανοητό πως η εξελικτική αυτή διαδικασία όχι μόνο καθίσταται ολοένα και πιο επίπονη, πραγματική σπαζοκεφαλιά για τους κατασκευαστές (που οφείλουν να παρουσιάζουν πάντα μια εικόνα τεχνολογικής προόδου) αλλά τους «αναγκάζει» να αναθεωρούν πολλά από τα τεχνικά στοιχεία που στο παρελθόν τα επικοινωνούσαν ως κορυφαίες καινοτομίες. Καραμπινάτη απόδειξη είναι πως ήδη οι Mercedes-Benz και Scania εγκατέλειψαν τις τουρμπίνες μεταβλητής γεωμετρίας για τα πλεονεκτήματα των οποίων, τόσα πολλά μας είχαν πει στο πρόσφατο παρελθόν.
Η παράδοση καλά κρατεί
Για να είμαστε όμως και δίκαιοι, παρόλο τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, οι κατασκευαστές παρουσιάζουν εξελικτικό έργο, όπως κάνει για παράδειγμα η Scania παραμένοντας πιστή στην εξέλιξη των 8κύλινδρων κινητήρων, ούσα η μοναδική που το κάνει με συνέπεια τα τελευταία 50 χρόνια.
Η γκάμα φορτηγών Scania έχει ήδη πλαισιωθεί από την νέα γενιά 8κύλινδρων κινητήρων V8 που πληρούν τις προδιαγραφές Euro 6, με τον Σουηδό κατασκευαστή να ανακοινώνει πως αυτό συνδυάζεται -όσο και εάν ακούγεται αντιφατικό- με πολύ καλά νέα για τους πελάτες, όσον αφορά στην κατανάλωση καυσίμου. Οι νέοι V8 κινητήρες είναι διαθέσιμοι σε εκδόσεις ισχύος των 520, 580 και 650 ίππων και είναι σε θέση να μειώσουν την κατανάλωση καυσίμου από 7 έως 10%, παρά το ότι τα σύγχρονα οχήματα τα οποία εφοδιάζουν έχουν υψηλότερα συνδυασμένα βάρη ή κινούνται με υψηλότερες μέσες ταχύτητες. Οι 8κύλινδροι κινητήρες αποτελούν αναμφισβήτητα την απάντηση της Scania στην αυξανόμενη τάση του κλάδου των μεταφορών για μακρύτερα και βαρύτερα φορτηγά μεγάλων αποστάσεων τα οποία απαιτούν ισχυρότερους κινητήρες.
Φουλ δύναμη, μόνο με SCR
Έτσι λοιπόν, οι νέες εκδόσεις των 520, 580 και 650 των V8 κινητήρων της Scania συμπληρώνουν την ισχυρότερη έκδοση των 730 ίππων και υπόσχονται βελτιωμένη αποδοτικότητα, περιορισμένο κόστος χρήσης και φυσικά μεγάλα αποθέματα ισχύος και ροπής προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις πιο βαριές εφαρμογές. Η χωρητικότητα διατηρείται στα 16,4 λίτρα και παρά το ότι κατασκευαστικά ο κινητήρας βασίζεται στο παλιό block, τα 200 από τα 650 περίπου εξαρτήματα από τα οποία αποτελείται είναι εντελώς νέα. Αυτό έχει επιφέρει μεταξύ άλλων και μια μείωση του συνολικού βάρους κατά 80 περίπου κιλά.
Τεχνικά, η βασική διαφοροποίηση είναι πως οι συλλέκτες των καυσαερίων της εξαγωγής πηγαίνουν από ξεχωριστές πλευρές έως το τούρμπο ενώ η κάθε πλευρά της τουρμπίνας τροφοδοτείται από δύο κατευθύνσεις, μια από κάθε τετράδα κυλίνδρων. Άλλη μεγάλη διαφορά είναι πως ο υπερτροφοδότης δεν είναι πλέον μεταβλητής, αλλά σταθερής γεωμετρίας και είναι τοποθετημένος απευθείας πάνω στο μπλοκ του κινητήρα για μεγαλύτερη σταθερότητα και λειτουργία χωρίς κραδασμούς.
Περαιτέρω βελτιώσεις και χρήση «έξυπνων» εξαρτημάτων όπως η αντλία λαδιού που παρέχει την κατάλληλη πίεση και ποσότητα λαδιού, επιφέρουν μείωση της κατανάλωσης καυσίμου έως και 2%.
Τα σπουδαία νέα ωστόσο έχουν να κάνουν με την απόφαση της Scania να καταργήσει το EGR! Χαρακτηριστικό είναι ότι οι τρεις νέοι V8 χρησιμοποιούν αποκλειστικά τεχνολογία SCR (με χρήση AdBlue)
Ήδη, ο νέος DC16 650 ανεβάζει την γκάμα V8 σε νέα επίπεδα ισχύος και σε συνδυασμό με την ροπή των 3.300 Nm από τις 950 σ.α.λ. είναι ήδη ο αγαπημένος κινητήρας των οπαδών της μάρκας, κυρίως όσων έχουν «γευτεί» τις αρετές του παλιότερου 620.
Η ιστορία
Scania LB140: Οι εκδόσεις του συνδυάστηκαν με τον κινητήρα V8 350 ίππων που παρουσιάστηκε το 1969, όντας ο πιο ισχυρός πετρελαιοκινητήρας στην Ευρώπη. Το φορτηγό χαρακτηριζόταν από υψηλή απόδοση και από μια καμπύλη ροπής που προήγαγε την χρήση χαμηλών στροφών του κινητήρα. Στους πρώτους πελάτες άρεσε το έμβλημα V8 και φυσικά ο χαρακτηριστικός ήχος του 8κύλινδρου και κάπως έτσι γεννήθηκε ο Θρύλος.
Το πρώτο φορτηγό Scania V8 παραδόθηκε στην Henrik Olssons Akeri, μια εταιρία μεταφορών με έδρα την Edsvalla της Σουηδίας προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σε δασοκομικές εργασίες. Ο Henrik Olssons είναι σήμερα 72 ετών και περιγράφει σήμερα την είσοδό του στον κόσμο του V8: «Όταν ανακαλύψαμε ότι υπάρχει κινητήρας με 90 περισσότερα άλογα από οτιδήποτε άλλο είχαμε μέχρι τότε, αποφάσισα αμέσως να το αγοράσω. Στα δάση υπάρχει η ανάγκη για επιπλέον ισχύ και πολύ σύντομα το πρώτο LBT140 ενώθηκε με ένα δεύτερο». Το πρώτο V8 μετά από τέσσερα χρόνια εργασίας και 600.000 χιλιόμετρα αντικαταστάθηκε.
Scania R143 500: Το λανσάρισμα του Streamline το 1991 σηματοδότησε την έναρξη της τάσης προς την κατεύθυνση περισσότερο αεροδυναμικών φορτηγών. Ο συντελεστής οπισθέλκουσας μειώθηκε κατά 12-15% και η κατανάλωση καυσίμου κατά 4-5%. Γρήγορα, το φορτηγό απέκτησε φανατικό κοινό σε όλη την Ευρώπη.
Εν τω μεταξύ, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις άρχισαν να αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία. Τότε, η Scania εισήγαγε μια ολοκληρωμένη σειρά κινητήρων Euro 1, συμπεριλαμβανομένων δύο κινητήρων V8, με απόδοση 450 και 500 ίππων. Ήταν ο πρώτος κινητήρας του κατασκευαστή που «έσπασε» το φράγμα των 500 ίππων.
Το 2000, η Scania λάνσαρε τον 16λιτρο V8, προς αντικατάσταση του 14λιτρου. Ο νέος κινητήρας διαμορφώθηκε χρησιμοποιώντας πολλά κοινά στοιχεία με τους 6κύλινδρους κινητήρες 11,0 και 12,0 λίτρων της μάρκας, όλοι τεχνολογίας Euro 3.
Μεταξύ των ετών 2005 και 2009 η Scania εισάγει στην αγορά μια νέα γκάμα κινητήρων Euro 4 και Euro 5, χωρίς να απουσιάζει το 8κύλινδρο σύνολο σε εκδόσεις ισχύος 500, 560 και 620 ίππων, με ροπή που έφτανε και τα 3.000 Nm.
Το 2013, οι νέοι V8, τεχνολογίας ρύπων Euro 6 (συνδυάζοντας EGR και SCR) μπαίνουν στην αγορά προκειμένου να εφοδιάσουν την σειρά φορτηγών R προσφέροντας εξαιρετικές επιδόσεις και ξεχωριστό χαρακτήρα.
