Στο σύντομο της ζωής της, η Solaris έχει προλάβει να παρουσιάσει αξιόλογο και πειστικό έργο, όχι μόνο στα «συμβατικά» οχήματα μαζικής μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ, τραμ) αλλά και στις εναλλακτικές μορφές κίνησης όπως είναι τα υβριδικά και τα ηλεκτρικά λεωφορεία ή αυτά που κινούνται με αέριο. Το ηλεκτρικό σύστημα κίνησης φαίνεται να αποκτά προτεραιότητα στην προτίμηση μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων που βάζουν σιγά-σιγά στον στόλο τους σχετικά λεωφορεία. Ήδη, σε γερμανικές πόλεις όπως το Ανόβερο, το Βερολίνο και το Αμβούργο κυκλοφορούν 12μετρα και αρθρωτά ηλεκτρικά Urbino τα οποία χρησιμοποιούν διάφορους τύπους φόρτισης και παρουσιάζουν εξαιρετικές επιδόσεις στο μεταφορικό τους έργο.
Σε νέα βάση
Τα νέα Urbino 12 και Urbino 18 ξεκίνησαν την καριέρα τους με… γκολ από τα αποδυτήρια καθώς βραβεύθηκαν για τον σχεδιασμό τους με το διεθνούς κύρους βραβείο σχεδιασμού «iF Design Award 2015». Η προσπάθεια των μηχανικών της Solaris και του βερολινέζικου γραφείου σχεδιασμού studioFT που ευθύνεται για τον σχεδιαστικό χαρακτήρα του νέου Urbino εκτιμήθηκε δεόντως από 53 διεθνείς εμπειρογνώμονες στον τομέα του σχεδιασμού. Το νέο Urbino σχεδιάστηκε από «λευκό χαρτί», παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην ΙΑΑ του 2014 και μπήκε στη γραμμή παραγωγής στις αρχές του 2015. Στην ίδια έκθεση επαγγελματικών στο Ανόβερο το 2016 απέσπασε τον τίτλο του «Λεωφορείου της Χρονιάς» για το 2017 χάρη στην ηλεκτρική έκδοση. Σήμερα κατατάσσεται δίκαια ανάμεσα στα πιο καινοτόμα προϊόντα της αγοράς του λεωφορείου. Καθόλου άσχημα για έναν κατασκευαστή που «μετρά» ούτε 30 χρόνια ζωής αλλά που οι φιλοδοξίες του και τα επιτεύγματά του ξεπερνούν κατά πολύ τις περιορισμένες δυνατότητες που φαινόταν αρχικά πως θα έχει μια «οικογενειακού μεγέθους» επιχείρηση!
Το Urbino νέας γενιάς χαρακτηρίζεται λοιπόν από μια ελκυστική σχεδίαση εξωτερικά και εσωτερικά, από καινοτόμες σχεδιαστικές λύσεις καθώς και από τις πολλές δυνατότητες τελικής διαμόρφωσης, στα μέτρα του πελάτη. Είναι διαθέσιμο σε 12μετρη και 18μετρη (αρθρωτό) έκδοση αμαξώματος, είναι ελαφρύτερο και πιο στιβαρό. Σχεδιαστικά διαφοροποιείται αρκετά από την προηγούμενη γενιά του, με πιο «αιχμηρή» σχεδίαση και περισσότερο απόλυτες γραμμές. Η δυνατότητα αντικατάστασης τμημάτων του αμαξώματος που έχουν πάθει ζημιά είναι τώρα πιο εύκολη ενώ οι καταπακτές έχουν μεγαλύτερο άνοιγμα για πιο εύκολη πρόσβαση στα μηχανικά μέρη και στα επί μέρους εξαρτήματα.
Τροποποιήσεις στους άξονες έχουν βελτιώσει την κατανομή των μαζών επί του πλαισίου με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των κραδασμών που γίνονται αντιληπτοί στο εσωτερικό του λεωφορείου. Ο νέος σχεδιασμός του πλαισίου εξασφαλίζει υψηλή ακαμψία, έχουν εφαρμοστεί νέες τεχνικές λύσεις στη σύνδεση των κάθετων και οριζόντιων προφίλ χάλυβα ενώ για το δάπεδο χρησιμοποιείται ένας συνδυασμός φύλλων ανοξείδωτου χάλυβα και κόντρα πλακέ.
Οι επιβάτες απολαμβάνουν υψηλότερο επίπεδο άνεσης στον πλήρως αναβαθμισμένο αισθητικά και ποιοτικά θάλαμο, η είσοδος στον οποίο γίνεται ευκολότερα και πιο γρήγορα χάρη στις μεγαλύτερες διαστάσεις των θυρών. Περισσότερο φυσικό φως, βελτιωμένη μελέτη φωτισμού με LED και βελτιωμένη εργονομία στο χώρο εργασίας του οδηγού χαρακτηρίζουν συνολικά την καμπίνα του νέου Urbino.
Η ηλεκτρική έκδοση
Το ηλεκτρικό λεωφορείο Urbino electric ήρθε να συμβάλει σημαντικά στην ποιότητα του αέρα στις πόλεις που θα το εμπιστευτούν για τις δημόσιες μεταφορές του κοινού. Εξαιρετικά αθόρυβο, μηδενικές εκπομπές ρύπων, μοντέρνος σχεδιασμός και φυσικά χαμηλό λειτουργικό κόστος είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ξεχωριστή αυτή έκδοση του πολωνικού λεωφορείου.
Η σχετική εμπειρία στην εν λόγω τεχνολογία έχει αποκτηθεί ήδη από την εφαρμογή της στην προηγούμενη γενιά Urbino ενώ ουσιαστικά το πρώτο ηλεκτρικό Solaris κατασκευάστηκε με βάση το Alpino 8.9 LE χαμηλής εισόδου. Το 2016 και η έκθεση του Ανόβερο οι Πολωνοί έκαναν το λανσάρισμα των ηλεκτρικών εκδόσεων της νέας γενιάς Urbino, αρχικά με το 12μετρο αμάξωμα και στη συνέχεια των αρθρωτών λεωφορείων Urbino 18 και Urbino 18.75
Οι μηχανικοί της εταιρίας έχουν καταφέρει να «χτίζουν» κάθε φορά το ηλεκτρικό λεωφορείο ανάλογες τις ανάγκες, με διαφορετικές επιλογές στην ονομαστική ισχύ, στο μέγεθος και την χωρητικότητα των μπαταριών, ακόμα και στον τρόπο φόρτισης. Στόχος είναι το λεωφορείο να προσφέρει τις μέγιστες δυνατές επιχειρησιακές δυνατότητες και απόλυτη προσαρμογή στο προφίλ του δρομολογίου. Επιπλέον, η προσεκτική επιλογή των εξαρτημάτων και του εξοπλισμού μειώνει το κόστος αγοράς αφού το λεωφορείο φέρει κάθε φορά ακριβώς όσα χαρακτηριστικά απαιτεί το μεταφορικό έργο που θα εκτελεί.
Ένας ηλεκτροκινητήρας (160 ή 240 kW) και οι μπαταρίες ιόντων λιθίου αποτελούν την «καρδιά» του συστήματος κίνησης. Οι μπαταρίες δεν είναι μόνο πηγή ενέργειας για τον κινητήρα αλλά «τρέφουν» όλα τα βοηθητικά συστήματα του λεωφορείου όπως είναι ο κλιματισμός, το σύστημα θέρμανσης / αερισμού, η αντλία του συστήματος διεύθυνσης και οι ηλεκτρικά ανοιγόμενες θύρες.
Το Urbino electric είναι εξοπλισμένο με φώτα εξοικονόμησης ενέργειας LED, τεχνολογία που χρησιμοποιεί ο κατασκευαστής τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Ο οδηγός έχει στην διάθεσή του ένα πάνελ αφής το οποίο εμφανίζει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του ηλεκτρικού συστήματος και του επιπέδου φόρτισης των μπαταριών.
Τέσσερα συστήματα φόρτισης
Εντυπωσιακό είναι ότι η Solaris προσφέρει τέσσερις διαφορετικούς τρόπους φόρτισης των μπαταριών, κάτι που επιτρέπει στο ηλεκτρικό λεωφορείο να προσαρμόζεται στην υποδομή που διαθέτουν ή θα δημιουργήσουν οι δημόσιοι φορείς στην εκάστοτε πόλη. Η πρώτη λύση είναι μια plug-in σύνδεση, με την ενέργεια να τροφοδοτείται μέσω εξωτερικών φορτιστών (τύπου πρίζας). Δεύτερος τρόπος φόρτισης είναι η επαγωγική φόρτιση μέσω ενός ειδικού πηνίου που βρίσκεται κάτω από το λεωφορείο λαμβάνοντας ενέργεια από επαγωγικά πηνία που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του δρόμου, στα άκρα ή στις στάσεις κατά μήκος της διαδρομής. Η τρίτη μέθοδος μοιάζει με την επαγωγική φόρτιση στο ότι δεν απαιτεί από τον οδηγό να αφήσει την καμπίνα του. Πρόκειται για ένα σύστημα στην οροφή του λεωφορείου το οποίο συνδέεται αυτόματα (παντογράφος) σε σταθμούς φόρτισης στην αφετηρία ή σε στάσεις του λεωφορείου. Η σύντομη αλλά ισχυρή φόρτιση που επιτυγχάνεται αρκεί για να συνεχιστεί το δρομολόγιο μέχρι το επόμενο σημείο φόρτισης επιτρέποντας έτσι την απρόσκοπτη λειτουργία καθ ‘όλη την διάρκεια της ημέρας, χωρίς περιορισμούς.
Ο τέταρτος τρόπος φόρτισης των μπαταριών είναι τα fuell cells. Αυτό σημαίνει ότι οι μπαταρίες εξακολουθούν να είναι ο κύριος πάροχος ενέργειας του συστήματος κίνησης, ωστόσο φορτίζουν μέσω fuel cells κατά την διάρκεια λειτουργίας του λεωφορείου. Η συγκεκριμένη μέθοδος εξομοιώνει το ηλεκτρικό λεωφορείο με ένα «συμβατικό» ντηζελοκίνητο από άποψη αποδοτικότητας. Το λεωφορείο τροφοδοτείται με υδρογόνο μια φορά την ημέρα στο αμαξοστάσιο και μπορεί να καλύψει έως και 300 χιλιόμετρα. Η έκδοση του Urbino με αυτή την τελευταία μέθοδο φόρτισης λανσάρεται επισήμως φέτος.
Παγκόσμια πρεμιέρα
Το Solaris Urbino 12 υδρογόνου πραγματοποίησε τη παγκόσμια πρεμιέρα του στη σύνοδο κορυφής για τις δημόσιες μεταφορές UITP 2019, όπου η πολωνική εταιρία παρουσίασε -μαζί με το ηλεκτρικό Solaris- συνολικά δύο προτάσεις με μηδενικές εκπομπές ρύπων.
Η Solaris είναι ένας από τους πρώτους κατασκευαστές λεωφορείων που επικέντρωσε τις προσπάθειές του στην έρευνα και ανάπτυξη ηλεκτρικών κινητήρων και σχετικών οχημάτων με μηδενικές εκπομπές ρύπων. Σχεδόν δέκα χρόνια μετά το λανσάρισμα του ηλεκτρικού Urbino, η γκάμα των λεωφορείων Solaris με μηδενικούς ρύπους συμπληρώνεται με τη νέα έκδοση υδρογόνου. Σε αυτή, το υδρογόνο μετασχηματίζεται σε ηλεκτρική ενέργεια που τροφοδοτεί απευθείας το σύστημα κίνησης του λεωφορείου. Σύμφωνα με τον κατασκευαστή, η συγκεκριμένη τεχνολογία θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός συμπληρωματικού χαρτοφυλακίου λεωφορείων που δεν ρυπαίνουν καθόλου, θα μπορούν να διασχίζουν ακόμα μεγαλύτερες αποστάσεις και θα συναντούν τις ποικίλες ανάγκες των πελατών όσον αφορά στην εμβέλεια, την ευελιξία και τη λειτουργικότητα των οχημάτων.
Ως εκ τούτου, τα υδρογονοκίνητα λεωφορεία της Solaris δεν θα αποτελέσουν ανταγωνιστικά προϊόντα των ηλεκτροκίνητων αλλά το αντίθετο καθώς οι σχετικές τεχνολογίες θα αλληλοσυμπληρώνονται. ‘Άλλωστε, οι ηλεκτρικές εκδόσεις υδρογόνου προτείνονται από τον κατασκευαστή όταν συντρέχουν κάποιες προυποθέσεις στο έργο της μεταφοράς όπως η διάνυση μεγάλων αποστάσεων, τα βαρύτερα φορτία, η ανάγκη για γρήγορο ανεφοδιασμό και η ευελιξία.
Τα πλεονεκτήματα του υδρογόνου ως πηγή ενέργειας είναι αναμφισβήτητα. Χάρη στην πυκνότητα και την ελαφρότητά του, αλλά και το γεγονός ότι μπορεί να παραχθεί από το νερό μέσω της ηλεκτρόλυσης, το υδρογόνο αποτελεί μια πραγματικά καθαρή πηγή ενέργειας για τα οχήματα. Επίσης, για την επαναπλήρωσή του στη δεξαμενή καυσίμου απαιτείται λίγος χρόνος, που δεν διαφέρει ουσιαστικά από αυτή ενός πετρελαιοκίνητου οχήματος.
Η πρώτη χρήση υδρογόνου από τη Solaris πραγματοποιήθηκε όταν σχεδίασε οχήματα με μπαταρίες που χρησιμοποιούν κυψέλες καυσίμου. Ο κατασκευαστής έρχεται τώρα να κάνει το επόμενο βήμα παρουσιάζοντας το ηλεκτρικό Urbino 12 υδρογόνου, που είναι εξοπλισμένο με μια κυψέλη καυσίμου η οποία λειτουργεί ως ένας μικρός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής από υδρογόνο. Χάρη σε αυτή την προηγμένη τεχνολογία(αντίστροφης ηλεκτρόλυσης), το λεωφορείο θα μπορεί να καλύψει έως και 350 χιλιόμετρα με ένα «ρεζερβουάρ» υδρογόνου.
Τα μοναδικά προϊόντα της συγκεκριμένης χημικής αντίδρασης που λαμβάνει χώρα στην κυψέλη καυσίμου είναι η θερμότητα και ο ατμός και κατά συνέπεια το όχημα δεν παράγει καθόλου επιβλαβείς ουσίες. Το σύστημα περιλαμβάνει βοηθητικές συσκευές που είναι υπεύθυνες για την παροχή αερίου και οξυγόνου σε επαρκή πίεση, για την ανακύκλωση του υλικού που δεν έχει χρησιμοποιηθεί καθώς και για την διατήρηση μιας σωστής και σταθερής θερμοκρασίας των κυψελών καυσίμου κατά τη λειτουργία.
Η Solaris παρουσιάζει λύσεις αιχμής όσον αφορά στην τεχνολογία αποθήκευσης υδρογόνου. Πιο συγκεκριμένα, το χημικό στοιχείο συμπιέζεται σε αέρια μορφή υπό πίεση 350 atm, σε πέντε δεξαμενές νέου τύπου που βρίσκονται κατά μήκος της οροφής του λεωφορείου. Μια πολυλειτουργική βαλβίδα τοποθετείται στο τέλος κάθε δεξαμενής και λύνει μια σειρά από θέματα ασφάλειας. Αυτή περιλαμβάνει μια ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα, μια βαλβίδα έκτακτης ανάγκης που ενεργοποιείται από υψηλή θερμοκρασία και μια βαλβίδα υπερφόρτωσης που κόβει τη ροή υδρογόνου σε περίπτωση προβλήματος του συστήματος.
Καινοτομία του οχήματος αποτελεί επίσης μια μικρή μπαταρία Solaris High Power η οποία βρίσκεται εκεί για να υποστηρίξει την κυψέλη καυσίμου όποτε η ζήτηση για ενέργεια είναι υψηλότερη. Η μπαταρία αποθηκεύει ενέργεια που προέρχεται από το υδρογόνο, από την επανάκτηση της ενέργειας της πέδησης ή απλά από φόρτιση μέσω πρίζας.
Για να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας στο μέγιστο, το λεωφορείο διαθέτει σύστημα κλιματισμού με μια αντλία θερμότητας, που επιτρέπει τη χρήση της απορριπτόμενης θερμότητας από την κυψέλη καυσίμου.
