Πριν από ακριβώς 50 χρόνια η Fiat δημιούργησε το 127, το πρώτο σύγχρονο supermini, το οποίο κατέκτησε το κοινό και τους ειδικούς. Το μοντέλο εκτός των άλλων κέρδισε και τον τίτλο Car Of The Year του 1972. Πρωταγωνιστής ήταν ένας νεαρός σχεδιαστής, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν δει ολοκληρωμένο το δημιούργημα του. Ο Pio Manzù, γιος του διάσημου γλύπτη Giacomo Manzù (1908–1991), γεννήθηκε στο Μπέργκαμο το 1939. Τριάντα χρόνια αργότερα έφυγε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Αρκούσαν όμως μόλις 5 χρόνια, από το 1964 έως το 1969, για να δημιουργήσει μερικά από τα πιο ξεχωριστά σχέδια αυτοκινήτων, μεταξύ των οποίων και το 127.
Για να τιμήσει τα 50α γενέθλια του 127, αλλά και τον ιδιοφυή σχεδιαστή του, το Εθνικό Μουσείο Αυτοκινήτου στο Τορίνο εγκαινίασε μια ξεχωριστή έκθεση, όπου το κοινό μπορεί να δει από κοντά 6 μοντέλα που σχετίζονται με το δημοφιλές supermini της Fiat, δύο 127 1ης σειράς, ένα Rustica, ένα Sport, ένα Top και ένα Panorama.
Συνολικά περισσότερα από 5 εκατομμύρια αυτοκίνητα της σειράς 127 πέρασαν τη γραμμή παραγωγής μέχρι το 1987. Δίπλα τους βρέθηκε και ένα πολύ περίεργο ταξί, το οποίο μπορεί μηχανολογικά να μην έχει άμεση σχέση με το 127, αλλά όντας δημιούργημα του Pio Manzù αποκαλύπτει την ιδιοφυία του Ιταλού σχεδιαστή.
Μια επαναστατική πρόταση για μεταφορές στην πόλη
Το 1968 είναι η χρονιά των φοιτητικών και κοινωνικών διεκδικήσεων, αλλά παράλληλα και η εποχή που οι πόλεις αποκτούν τη σύγχρονη μορφή τους. Στην Ιταλία οι δρόμοι είναι γεμάτοι από ταξί που βασίζονται στο καινοτόμο Fiat 600 Multipla του Dante Giacosa, το οποίο εξελίχθηκε παράλληλα με το δημοφιλές Fiat 600 το 1956. Ενώ οι σχεδιαστές στο Τορίνο ετοιμάζουν το διάδοχο του 600, το 850, σκέφτονται να δημιουργήσουν και μια έκδοση, η οποία θα είναι αφιερωμένη στις δημόσιες μετακινήσεις. Με την επιτυχημένη συνταγή του 600 Multipla να έχει συμπληρώσει μια πολυετή πορεία, η ιδέα είναινα παρουσιάσουν κάτι επαναστατικό, και όχι μια απλή μετατροπή του 850.
Ο Pio Manzù πιάνει αμέσως δουλειά με βάση τα μηχανικά μέρη του 850, ενώ λόγω της βασικής χρήσης του αυτοκινήτου σε αστικό περιβάλλον επιλέγει την έκδοση “Idromatic”. Πρόκειται για ένα από τα πρώτα ημιαυτόματα συστήματα μετάδοσης στον κόσμο, που η Fiat παρουσίασε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης το 1966. Συνδύαζε έναν μετατροπέα ροπής και έναν υδραυλικό συμπλέκτη. Το αυτοκίνητο συνέχιζε να έχει ένα χειροκίνητο κιβώτιο 4 σχέσεων, αλλά η απουσία συμπλέκτη έκανε εξαιρετικά πιο άνετη την οδήγηση σε συνθήκες υψηλής κίνησης.
Επόμενη κίνηση ήταν η εκμετάλλευση των εσωτερικών χώρων, αλλά και η εύκολη πρόσβαση. Η επιλογή ενός αμαξώματος δύο όγκων με μικρούς προβόλους και μεγάλες γυάλινες επιφάνειες πρόσφερε άριστη ορατότητα, που ενίσχυαν και οι ψηλότερα τοποθετημένες θέσεις για τους επιβάτες. Ο Manzù συνέχισε την καινοτόμα προσέγγιση στο 850 City Taxi ακολουθώντας μια ασύμμετρη σχεδίαση. Στην αριστερή πλευρά υπήρχε μόνο μία συμβατική πόρτα για τον οδηγό, ενώ στη δεξιά πλευρά μια καινοτόμα ηλεκτρονικά ελεγχόμενη συρόμενη πόρτα. Ακόμα και η σχεδίαση των καθαριστήρων ξέφευγε από τα καθιερωμένα, με το μεγάλο παρμπρίζ να απαιτεί μια κίνηση «παντογράφου» από το μηχανισμό, ώστε να καθαρίζει τη μέγιστη δυνατή επιφάνεια.
Αν η εξωτερική εμφάνιση ήταν ασυνήθιστη για την εποχή, τότε το εσωτερικό ήταν, το λιγότερο, φουτουριστικό. Οι πίσω θέσεις μπορούσαν να φιλοξενήσουν 3 επιβάτες, ενώ μέσω ενός αναδιπλούμενου καθίσματος υπήρχε χώρος και για έναν τέταρτο επιβάτη –ή περισσότερες αποσκευές– δίπλα στον οδηγό. Ο κύριος χώρος αποσκευών ήταν πάνω από τον πίσω τοποθετημένο κινητήρα. Το ταμπλό ήταν επενδεδυμένο με μαλακό υλικό, υπήρχε μια μικρή τηλεόραση, ενώ ο οδηγός μπορούσε να μιλήσει με το κέντρο μέσω του μικροφώνου που ήταν κρυμμένο στο σκίαστρο. Στοιχεία που σήμερα θεωρούνται καθιερωμένα είχαν προβλεφθεί από την ομάδα του Fiat City Taxi το 1968!
Καινοτομίες στην ασφάλεια
Οι καινοτομίες στην ασφάλεια του Fiat City Taxi ήταν ένα ακόμα στοιχείο που χρόνια αργότερα θα γινόταν μέρος της καθημερινότητας των αυτοκινήτων μαζικής παραγωγής. Η «σπαστή» κολώνα του τιμονιού, για να προστατεύει τον οδηγό σε περίπτωση μετωπικής σύγκρουσης, η εφαρμογή μαλακών υλικών στην καμπίνα και η ύπαρξη ειδικών ιμάντων, που να συγκρατούν τις αποσκευές των επιβατών, συνδυάζονταν με τον πρόδρομο του Bluetooth, την οθόνη που σήμερα έχει εξελιχθεί στα συστήματα πολυμέσων και την γυάλινη τρίτη πόρτα, που βελτιώνει την ορατότητα και αποτελεί κοινό στοιχείο για όλα τα σύγχρονα supermini.
Ο Pio Manzù πρόλαβε να δει να ολοκληρώνεται το Fiat City Taxi, αλλά δυστυχώς όχι και το Fiat 127, το δημιούργημα του που θα καθόριζε τη μορφή των σύγχρονων supermini, θα χάριζε στη Fiat μια τεράστια εμπορική επιτυχία, αλλά κυρίως θα επιβεβαίωνε πέρα από κάθε αμφιβολία τη φήμη της ως κορυφαία αυτοκινητοβιομηχανία στη σχεδίαση και κατασκευή αυτοκινήτων πόλης, φήμη που παραμένει ζωντανή μέχρι σήμερα, με τα Fiat 500 και Fiat Panda να κυριαρχούν στην κατηγορία τους στην Ευρώπη.
