Μείωση της μεταφορικής δραστηριότητας, αύξηση ασφαλιστικών και φορολογικών εισφορών, απαγόρευση διέλευσης από το παράπλευρο οδικό δίκτυο που αυξάνει σημαντικά το κόστος διαδρομής συνθέτουν την καθημερινότητα των μεταφορέων της χώρας, οι οποίοι βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού. Την ίδια στιγμή, μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιά κάνει λόγο για δραματική συμπίεση των κομίστρων των οδικών μεταφορών.
Με τη μεταφορά της επαγγελματικής έδρας σε γειτονικές χώρες, όπως για παράδειγμα στη Βουλγαρία, να βρίσκεται στην αιχμή της επικαιρότητας ακόμη και δια στόματος κυβερνητικών παραγόντων, η ελληνική πραγματικότητα καταδεικνύεται αδύναμη να συγκρατήσει την επιχειρηματικότητα εντός των συνόρων της.
Στο πρόσφατο συνέδριο του Π.Σ.Χ.Ε.Μ. (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Χερσαίων Εμπορευματικών Μεταφορών) καταγράφηκε το σύνολο των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι ιδιοκτήτες φορτηγών Δημόσιας Χρήσης, οι οποίοι έχουν προ πολλού αγνοήσει το άνοιγμα του επαγγέλματος, για το οποίο αντιδρούσαν σφοδρά πριν από λίγα χρόνια, καθώς σήμερα κανείς δεν ενδιαφέρεται να εισέλθει στον κλάδο. Αντιθέτως, η πλειονότητα των επαγγελματιών αναζητεί τρόπους αποχώρησης είτε από τον χώρο είτε από τη χώρα.
Η διατήρηση επαγγελματικής έδρας στην Ελλάδα κοστίζει στον μεταφορέα εισφορές άνω του 55% των εσόδων του (σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζει και το 74%) εάν συνυπολογιστεί και η προκαταβολή φόρου που έχει επιβληθεί. Οι αντίστοιχες επιβαρύνσεις σε γειτονικές χώρες όπως η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Αλβανία περιορίζονται σε λιγότερο του 20%, όπως εξήγησε στο συνέδριο του Π.Σ.Χ.Ε.Μ. ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης.
Στους αρνητικούς παράγοντες για τον κλάδο των Φ.Δ.Χ. εντάσσονται, σύμφωνα με τον κ. Κουτρουμάνη:
• Ο υπερδιπλασιασμός του φόρου μέσα από τη θεσμοθέτηση της ευθείας σύνδεσης εισοδήματος – ασφαλιστικών εισφορών.
• Το παράνομο καμποτάζ (cabotage) από Ελληνες μεταφορείς, εγκατεστημένους σε χώρες χαμηλού κόστους, κυρίως στη Βουλγαρία, χωρίς κανένα έλεγχο, οι οποίοι δημιουργούν έντονα στοιχεία αθέμιτου ανταγωνισμού σε βάρος κάθε επιχείρησης που έχει έδρα την Ελλάδα.
Στην Ελλάδα σήμερα κυκλοφορούν 32.291 φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης, που ανήκουν σε 21.750 ιδιοκτήτες. Οι εργαζόμενοι στον κλάδο (αυτοαπασχολούμενοι, οδηγοί και προσωπικό γραφείων) ανέρχονται σε 42.500 περίπου. Η πλειονότητα του μεταφορικού έργου (95%) της χώρας διεξάγεται με φορτηγά. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1980 το 75% των οδικών μεταφορών εξυπηρετούνταν από φορτηγά δημόσιας χρήσης (Δ.Χ.) και το 25% από φορτηγά ιδιωτικής χρήσης (Ι.Χ.). Σήμερα το έργο των φορτηγών Δ.Χ. έχει περιοριστεί στο 52% περίπου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.
Στο μεταξύ, ο στόλος των φορτηγών είναι υπέργηρος, καθώς αγγίζει κατά μέσον όρο τα 18 χρόνια, ενώ η αγορά πρακτικά εμποδίζει την αντικατάσταση του οχήματος, όπως επισημαίνουν στελέχη της. Οι επιπτώσεις του γηρασμένου στόλου στην τσέπη του μεταφορέα αλλά και στο περιβάλλον είναι μεγάλες.
Τα περιορισμένα περιθώρια κέρδους για τον κλάδο καταδεικνύει η μελέτη «Προσδιορισμός Συνολικού Λειτουργικού Κόστους Αστικών και Υπεραστικών Εμπορευματικών Μεταφορών» της κ. Μαρίας Μποϊλέ, αν. καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, η οποία κάνει λόγο για σημαντική συμπίεση των κομίστρων.
Το κόστος της διαδρομής για ένα Φ.Δ.Χ., Αθήνα – Θεσσαλονίκη (550 χλμ.) είναι 517 ευρώ και Αθήνα – Πάτρα (238 χλμ.) 210 ευρώ. Η διαδρομή Δυτική Αττική – Πολύγωνο (58 χλμ.) με μικρό φορτηγό αστικών διανομών κοστίζει 88 ευρώ. Πολλά φορτηγά δουλεύουν με κόμιστρα κάτω του κόστους.
